تحقیق فناوری سیستم پیچیده

سازمانها مصداق كامل سيستم‌هاي پيچيده هستند. پيچيدگي سيستم‌ها نه فقط به تعدد و تنوع اجزاي سيستم و متغيرهاي اثرگذار بر رفتار آنها مربوط مي‌شود، بلكه به تنوع ارتباطات فيمابين اجزاء و محيط از سويي و به متغير بودن جهت و شدت تاثيرات متقابل و تعاملات بين اجزاء و محيط از سوي ديگر مربوط است.

در همه نظامهاي اجتماعي و از جمله در سازمانها و موسسات توليدي و خدماتي برخلاف نظامهاي مكانيكي، رابطه علت و معلول حلقوي و دو سويه است، نه خطي و يك سويه. آنچه كه در نگاه اول علت يك پديده تلقي مي‌شود، خود در عين حال معلول همان پديده هم هست. كيفيت نازل محصول به فروش كمتر و سود كمتر مي‌انجامد، اما سود كمتر خود امكان سرمايه‌گذاري روي توسعه محصول را محدود مي‌كند. رونق اقتصادي درآمد مالياتي دولتها را افزون مي‌كند و درآمد بيشتر دولتها خود به رونق اقتصادي بيشتر مي‌انجامد.

ويژگيهاي رفتاري سيستمهاي پيچيده و نظامهاي اجتماعي در مقايسه با نظامهاي مكانيكي عدم قطعيت، يعني اطمينان كمتر نسبت به پيش‌بيني‌ها را در پي دارد و اين عدم قطعيت گاه تا آنجا پيش مي‌رود كه رفتار سيستم را نوعي آشفتگي يا بي‌نظمي تلقي مي‌كنيم. اما بدون ترديد آن آشفتگي ظاهري در بازه زماني گسترده‌تر نظمي معين را مي‌نماياند. روندهاي كوتاه‌مدت در نظامهاي پيچيده يعني همه نظامهاي اجتماعي و به‌ويژه سازمانها به هيچ‌وجه مبين تكرار همان روند در بلندمدت نيستند.

مديريت بر سيستم‌هاي پيچيده مستلزم درك اين پيچيدگيها و اين ويژگيها است. تصميمات در نظامهاي اجتماعي مي‌بايد برپايه درك اين ويژگيها و پيچيدگيها و باور نسبت به وجود نظم در بي‌نظمي‌هاي ظاهري استوار گردد. در‌غيراين‌صورت، مديران و تصميم‌گيران يا به سوي روشهاي آزمون و خطا كشيده مي‌شوند كه بدون ترديد هزينه‌هاي سنگيني را بر نظام تحت مديريت خود تحميل مي‌كنند و يا روشهاي ساده انديشانه‌اي را در پيش خواهند گرفت كه تنهاجزيي از اجزاي متنوع و گوناگون نظام تحت مديريت خود را نشانه گرفته و سطح ظاهري مسائل را مد نظر قرار مي‌دهند و البته به دليل همان سادگي و آسان فهمي غالبا مورد تاييد ذي‌نفعان غيرخبره قرار مي‌گيرند. اين قبيل روشها، رضايت كوتاه‌مدت تصميم‌گيران و ذي‌نفعان هر مساله را در پي دارد، پيامد هاي كوتاه مدت و مطلوب اين روشها مشوق تصميم گيران است ، اما سرخوردگي‌هاي ناشي از عواقب ناديده و ناخواسته آنها، حداقل خسارتي است كه از اين روشها حاصل مي‌شود. هدر رفتن زمان و منابع مادي، پيچيده تر شدن مشكل و مقاوم شدن آن نسبت به اصلاح و تغيير،تخريب ديگر اجزاي سيستم و دهها معضل ديگر ثمره تصميم گيري‌هاي ساده انگارانه و عامه فريب غير سيستمي است.